Η σειρά αποφάσεων του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών για τον Οικοδομικό Συνεταιρισμό Υγειονομικών “Διεθνής Ιπποκράτειος Πολιτεία” (70150/2025, 70157/2025, 71350/2025) αποτυπώνει με ακρίβεια την πολυεπίπεδη θεμελίωση μιας δικαστικής κρίσης:
από το Σύνταγμα, ως κορυφαία πηγή δικαίου, έως το Καταστατικό, ως ειδικό “σύνταγμα” του Συνεταιρισμού.
Αν τη δούμε νομικοφιλοσοφικά, η σκέψη του δικαστηρίου διαμορφώνεται μέσα από πέντε ομόκεντρους κύκλους δικαιώματος και υποχρέωσης, που αποτυπώνουν μια ενιαία λογική συνέχειας.
1. Συνταγματική Θεμελίωση
Το άρθρο 24 §3 του Συντάγματος δεν λειτουργεί μόνο ως ασπίδα κατά αυθαίρετης κρατικής επέμβασης, αλλά και ως θεμέλιο για θετικές πράξεις διασφάλισης της ιδιοκτησίας.
2. Κώδικες
Αστικός Κώδικας (ΑΚ):
• 249 ΑΚ: καθορίζει την παραγραφή των αξιώσεων.
• 281 ΑΚ: αποκρούει την καταχρηστική επίκληση καθυστέρησης από τον οφειλέτη — «η συνέπεια δεν είναι κατάχρηση».
• 340 και 346 ΑΚ: καθιερώνουν τη συμβατική φύση και τον τόκο υπερημερίας, αναγνωρίζοντας τη σχέση Συνεταιρισμού οικοπεδούχου ως συμβατική έννομη σχέση.
Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ):
• 466–472 ΚΠολΔ: υπάγουν τις υποθέσεις στις μικροδιαφορές για ταχεία και απλή διαδικασία.
• 469 & 271 ΚΠολΔ: επιτρέπουν ερήμην εκδίκαση αν δεν υπάρξει παράσταση του εναγομένου.
• 907–908 ΚΠολΔ: προσδίδουν προσωρινή εκτελεστότητα, ώστε οι αποφάσεις να εκτελούνται άμεσα.
3. Ειδικοί Νόμοι
• Ν. 4030/2011 (ΦΕΚ 149/Α): ο εκσυγχρονιστικός νόμος που επανίδρυσε το δίκαιο των οικοδομικών συνεταιρισμών.
Το δικαστήριο υπογραμμίζει ότι ο ΣΔΙΠ έχει εναρμονίσει το Καταστατικό του με τις διατάξεις του.
• Ν. 1667/1986 (ΦΕΚ 125/Α): το θεμέλιο του συνεταιριστικού δικαίου, που εφαρμόζεται συμπληρωματικά, όπως ο Αστικός Κώδικας στις ιδιωτικές σχέσεις.
• Ν. 4842/2021 (ΦΕΚ 190/Α): εισήγαγε διαδικαστικές τροποποιήσεις στον ΚΠολΔ, οι οποίες εφαρμόστηκαν στις δίκες του 2024–2025.
4. Καταστατικό και Π.Δ.
Το Π.Δ. 14/7/1999 (ΦΕΚ 580/Δ) καθορίζει το διοικητικό και πολεοδομικό πλαίσιο των οικισμών,
αναγνωρίζοντας τις υποχρεώσεις των μελών έναντι του Συνεταιρισμού.
Το Καταστατικό του ΣΔΙΠ (Πράξη Ειρηνοδικείου 8/2015) έχει ισχύ νόμου για όλα τα μέλη και οικοπεδούχους (erga omnes).
Τα άρθρα καθιερώνουν ρητά την υποχρέωση καταβολής εισφορών και τη διαδικασία είσπραξης,
μετατρέποντας το Καταστατικό σε ένα “εσωτερικό Σύνταγμα” του Συνεταιρισμού.
Οι αποφάσεις του 2025 αναγνωρίζουν ότι το Καταστατικό αποτελεί αυτοτελή πηγή δεσμευτικού δικαίου, με κανονιστική ισχύ για όλους ανεξαρτήτως μελών ή μη μελών.
5. Αποφάσεις Γενικής Συνέλευσης και Συμβολαιογραφικές Πράξεις
Οι αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης αποτελούν εκτελεστές πράξεις εσωτερικού δικαίου.
Για να είναι έγκυρες, πρέπει να έχουν ληφθεί με απαρτία, σύμφωνα με το Καταστατικό και χωρίς αντίθεση προς τον νόμο.
Οι αποφάσεις 22/2/1995 και 11/1/2017 είναι οι πλέον καθοριστικές,
καθώς προσδιόρισαν τα ποσά και τον τρόπο καταβολής των εισφορών.
Η Συμβολαιογραφική Πράξη 29359/1979 (Γενικός Κανονισμός) λειτουργεί ως ιδιωτικό συμβατικό θεμέλιο του συστήματος.
Καθιερώνει την εμπράγματη προσκόλληση της υποχρέωσης στο οικόπεδο:
η υποχρέωση μεταβιβάζεται με την κυριότητα και δεν αποσβέννυται με τον ιδιοκτήτη.
Η νομολογιακή σειρά του 2025 αναγνωρίζει έτσι ότι η αξίωση του Συνεταιρισμού έχει διττή φύση συμβατική και εμπράγματη.
Συνολική Νομική Αντίληψη
Η νομολογία του 2025 θεμελιώνει ένα σύστημα συνεταιριστικού δικαίου πλήρους νομιμότητας και συνέχειας:
• Το Σύνταγμα (άρθρο 24 §3) παρέχει το πλαίσιο προστασίας της ιδιοκτησίας.
• Οι Κώδικες εξασφαλίζουν τη διαδικαστική και συμβατική ισορροπία.
• Οι Ειδικοί Νόμοι δίνουν τη θεσμική ταυτότητα.
• Το Καταστατικό κατοχυρώνει την αυτορρύθμιση.
• Οι Αποφάσεις της Γ.Σ. και η Συμβολαιογραφική Πράξη 29359/1979 μετατρέπουν τη θεωρία σε πράξη.
Κάθε επίπεδο στηρίζει και νομιμοποιεί το επόμενο, συνθέτοντας μια συνεκτική αλυσίδα δικαίου που καθιστά τις εισφορές όχι απλώς νόμιμες, αλλά αναγκαίες για τη διατήρηση της αξίας των ιδιοκτησιών και της συλλογικής συνοχής του οικισμού της Ιπποκρατείου Πολιτείας.
Το παρόν κείμενο συνοψίζει το ερμηνευτικό πλαίσιο των αποφάσεων 70150/2025, 70157/2025 και 71350/2025 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που αφορούν τη νομική θεμελίωση των εισφορών των οικοπεδούχων του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Υγειονομικών “Διεθνής Ιπποκράτειος Πολιτεία” ΣΥΝ.ΠΕ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου